Toespraak van Eddo Verdoner bij de vergadering van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland
Verkorte versie van een toespraak van Eddo Verdoner, Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding (NCAB) bij de vergadering van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland, 17 november 2023
Blijf niet aan de kant staan bij antisemitisme
Sinds 7 oktober is het aantal antisemitische incidenten wereldwijd enorm toegenomen. In de landen om ons heen, maar ook in Nederland. Vorige week maakte het CIDI bekend dat het aantal meldingen van antisemitisme met ruim 800% was gestegen.
Antisemitisme heeft een eeuwenlange geschiedenis, met als triest dieptepunt de Holocaust. Voor velen is antisemitisme de afgelopen jaren iets geschiedkundigs geweest, iets uit de boeken, iets vreselijks, iets uit het verleden, iets wat op andere plekken speelt, maar niet hier. Maar dat is het niet, antisemitisme is springlevend. In onze tijd, óók in Nederland.
De afgelopen jaren hebben we kunnen waarnemen dat Joden in Nederland disproportioneel slachtoffer zijn van discriminatie. De Joodse gemeenschap telt in Nederland zo’n veertig- tot vijftigduizend mensen, goed voor zo’n 0,3% van de bevolking. Tegelijkertijd is diezelfde gemeenschap het slachtoffer van 39% van de bij het OM geregistreerde discriminatoire incidenten. Van die statistieken weten we overigens dat ze onvolledig zijn. Een groot deel van de antisemitische incidenten en uitingen wordt niet gemeld.
Toen wij vorige week op het ministerie een groep Joodse jongeren ontvingen, werd door een studente gezegd: “Ik ben Joods, ik weet niet beter dan dat antisemitisme er gewoon bij hoort.” Het idee dat er gewenning is, dat Joden maar te hebben accepteren dat er antisemitisme is en dat zij daar slachtoffer van zullen zijn, is onacceptabel. Dat kinderen van school moeten wisselen vanwege antisemitisch pestgedrag of dat mensen die zich niet zichtbaar Joods naar buiten durven te gaan, hoort er nóóit bij. Dat kunnen we als samenleving simpelweg niet toestaan.
Antisemitisme is dan ook niet een probleem van de Joden, maar van de gehele samenleving. Als we antisemitisme niet aanpakken, dan is dat een bedreiging voor alles waar wij voor staan, het is de bijl aan de wortel van de rechtsstaat en de democratie. Daarmee is het een taak van de hele maatschappij om antisemitisme onomwonden te veroordelen en ertegen op te staan. Iedereen moet zich bewust zijn van de impact die antisemitisme heeft op onze Joodse medeburgers.
Laten we onze solidariteit betuigen met de Joodse gemeenschap in ons land. Laten we duidelijk maken dat antisemitisme hier geen plaats heeft. Dat wij ons in Nederland niet tegen elkaar uit laten spelen, maar dat wij schouder aan schouder staan. Daarbij is er een taak voor ons allemaal. Zie je haat? Zie je antisemitisch gedrag? Doe een stap naar voren, grijp in en spreek je uit. Als individu, als kerkgenootschap of als vereniging. Alleen dan kunnen we zorgen dat Nederland in de toekomst de veilige plek blijft, die de Joodse gemeenschap verdient.